m022-Nuh, Tufan Büyük Nemesis Küçük

Bu yazı Nuh, Büyük Tufan filmi ile ilgili spoiler içeriyor, filmi izlememiş ve izlemeyi planlıyor olanların okumaması tavsiye edilir.

Uyduruk bir Amerikan klişe filmi izleyeceğimi düşünerek gittiğim için pek hayal kırıklığına uğramadım. Ne yalan söyleyeyim, en son Batman-Dark Knight’a benzer düşüncelerle gitmiş, ama çok güçlü bir senaryoyla, sersemlemiş şekilde filmden çıkmıştım.

Büyük Tufan da buna yakın bir etkiyi bırakabilecekmiş gibi beni umutlandırarak ilerledi, ama bu başarıya ulaşamadı.

Bir film seyirciye “ben o durumda olsam ne yapardım?”diye sordurabiliyorsa başarılı olmaya çok yakındır. Bu filmde de Nuh Peygamber, hayatı boyunca yaradanın kurallarına uygun yaşadıktan sonra dünyanın kurtuluşu için kendisinin görevlendirildiğine kanaat getiriyor, ve bir noktadan sonra kendisinin ve ailesinin de, kısaca tüm insan ırkının yok olması gerektiğini algılıyor. O andan sonra, gemi ile kurtulurlarken etraflarında çığlıklar atarak yardım isteyen, büyük ihtimalle içlerinde masumların da olduğu bir çok insana yardım eli uzatmıyor, ama bundan çok daha önemlisi, büyükbabanın mucizesine kadar kısır olan üvey kızının hamile olduğunu öğrendikten sonra doğacak çocukları da öldürmesi gerektiğini söylüyor.

Yani kısaca filmin temel meselesi, yaradana tartışmasız bir inançla bağlı olan Nuh’un, canından çok sevdiği ailesinin bir ferdini öldürüp öldüremeyeceğidir, bunu söyleyebiliriz. Bu, tek başına sahiden de hayli güçlü bir çatışma. Bunları yaşarken Nuh’un çektiği acıyı görmek, filmi güçlendiriyor.

Ama bu temel çatışmayı çok zayıflatan bazı unsurlar var. Öncelikle Nuh, ilk dakikadan itibaren yaradana öylesine sağlam bir inanç ile bağlı ki, insanlığın soyunu kurutarak dünyayı kurtaracak olduğundan zerre kadar şüphe duymuyor. Bu sarsılmaz inanç, her türlü çatışmayı zayıf hale getiriyor, çünkü her durumda, önüne gelecek herkesin ölmesini göze alabilecek kadar güçlü olduğunu düşünüyoruz. Tamam, verdiği karar insan olarak çok acı verici ama insaf! Bir yanda kendi ailesine olan sevgisi, diğer yanda insandan arındırarak kurtaracağı bütün dünya var. Üstelik yaradana ulaşarak alacağı hediyenin de büyüklüğü hiç bir dünyevi zevkle kıyaslanamaz. Az önce, sırf üremesinler diye oğlunun sevgilisini ölüme terketmiş, geminin dışında çığlıklar atarak ölen binlerce insana yardım etmemiş bir peygamber için ailesinden iki kişiyi tüm dünyayı kurtarmak uğruna öldürmek de çok büyük mesele değil diye düşünüyoruz.

Bence bu çatışma ancak Nuh’un, verdiği karardan de yüzde yüz emin olamamasını sağlayabilecek bir şeyler olsaydı yeterince güçlü olabilirdi.

Oysa senaristler bunun yerine Nuh’a engeli, gemiye kapak atan ve kaba güçle onu alt etmeyi planlayan bir insan (kral) ile oluşturmayı tercih etmişler. İşin doğrusu kralın yaşam motivasyonu belki de karakterler içinde en tutarlısı. Bu yolda Nuh’un oğlunu kullanması da güzel bir dramatik unsur. Ama Nuh’un içsel yolculuğuyla etkilenmemiz gerekirken mesele “acaba bu kral Nuh’u öldürüp de insan ırkının devam etmesine sebep olacak mı?” haline geliyor, ki zaten böyle bir şey olmadığını bildiğimiz için bizi pek de etkilemiyor.

Ancak bence senaryodaki en büyük hata, burada Nuh’un “düşmanı” olan kişilerin motivasyonu. Nuh’a son derece bağlı olan karısı, birlikte ölüp gitmeyi bir şekilde kabul etmişken kısır olan kızın hamile kalmasını sağlıyor. İnsanoğlu’nun soyunun tükenmesi gerektiğine inanmışken öylesine basit bir sebeple kız hamile kalsın istiyor ki, insan hayret ediyor. Eğer Nuh’un karısının “Nuh yanılıyor olabilir, aslında soyumuzun sürmesi gerekir” diye düşündüğüne inanıyor olsaydık bu çabasını haklı görürdük, ama o sanki sırf çocukları güzel güzel seks yapabilsin diye bunu istemişe benziyor. Bu da doğal olarak, hikayenin temelinde çatışmanın etkisini azaltıyor.

Hal böyle olunca seyirci olarak, Nuh’un neden çocuklar sadece kız olurlarsa öldüreceğini anlayamıyoruz. Sonuçta o anda gemideki en büyük tehlike doğacak olan çocuklar değil, zaten doğurgan olan üvey evlat. O kız hayatta olduğu sürece birilerinin şeytana uyacağı ve yeni çocuklar doğrulacağı kesin.

Batman Dark Knight’taki iç mücadele ne kadar güçlü işlenmişse, burada o kadar zayıf işlenmiş.

Filmin sonlarında Nuh’un deniz kenarında kumsalda kendisini şaraba vurduğu sahneyi ise, unutmak istiyorum!

m021-Bi Küçük Eylül Meselesi Vardı...

“Bi küçük Eylül meselesi vardı, halledemedim”.

Kahramanımız Tek, tahtaya böye yazmıştı.

Söz konusu Ezel, Uçurum ve 20 Dakika dizilerinin senaristi Kerem Deren olunca epey beklenti ile gittiğim filmin çıkışında benim de hissettiğim, tam olarak bu oldu: “küçük bir meseleydi, ama halledilemedi”.

Bi Küçük Eylül Meselesi, güzel olmaya aday, samimi, sıcak, sevgi yüklü bir film. Ancak bir dizi senaryo hatası sonucunda insanı başından sonuna kadar sarıp sarmalayamıyor. Bunun sebeplerini yoğun biçimde spoiler vermeden anlatamayacağım için filmi izlemeyenlerin ve izlemeyi düşünenlerin yazının bundan sonraki bölümünü okumamalarını tavsiye ederim.

Film harika bir müzikle birlikte, çok güzel başlıyor. Bize çok kısa yoldan, çarpıcı bir biçimde temel meseleyi anlatıyor. Böyle güçlü bir şekilde başlayan hikayenin bizi alıp götürmesi gerekirken ilerleyen dakikalarda kafamızda hep bir “eksik kalan ne?” tedirginliği bırakıyor. Çünkü hikayenin en temelinde, başrol oyuncusu Tek (ya da Tekin) bize çok eksik veriliyor.

Bu hikayenin temel meselesi nedir? (Spoiler istemeyenlere gitmek için son bir şans veriyorum...) Şımarık kızımız Eylül’ün, asosyal bir tipleme olan karikatürist Tek’in duygularıyla oynaması, onunla alay edip eğlenme amacındayken sonradan aşık olması. Eylül karakteri ne kadar güçlü ve yerli yerindeyse Tek karakteri o kadar eksik kalmış.

Öncelikle film boyunca ısrarla çirkin adamın güzel kıza aşık olduğu söylenmiş. Ama Tek çirkin değil!  Basbayağı yakışıklı bir adam. Sadece saçlarını dağıtıp kirli tişört giydi diye onun çirkin olduğuna inanamıyoruz. Bu yüzden daha en başta koca bir soru işareti aklımıza, ya da kalbimize oturuyor.

Eylül gerçek. Tek ise gerçek olamıyor. Filmin bütün meselesi bu, ve maalesef halledilememiş. Bu kişiliğin asosyal, ezik biraz da psikopat olmasını beklerken film boyunca bunları da sarsan davranışlar sergiliyor. Örneğin böyle bir asosyal kişiliğin erkek arkadaşının yanında Eylül ile birbirlerine aşık olduklarını, onunla seviştiklerini söylemesi beklenemez. Yüzme ve dans etme sahnelerinde de “böyle yapmazdı” diye düşündüğümü söylemeliyim.  Hadi, o sahneleri “Eylül’e güvendi, bir tek ona güvendi” diye kabullenelim. Ama sonuçta tüm hikayenin içinde Tek ile empati bağı geliştirmemizi sağlayabilecek unsurlar az kalmış, çoğu zaman da sekteye uğramış.

Eh, hikayenin iki temel karakterinden birini gerçek bulup diğeri hakkında şüpheye düşünce, kapılıp gidemiyoruz da.

Kısa bir süre içinde öğreniyoruz ki Tek, Eylül’e çok kötü bir şey yapmış. Ama büyük ihtimalle arkadaşları ne yaptığını bilmiyorlar, Eylül de hatırlamıyor. Arkadaşları onun hatırlamamasından memnun gibi, telefon mesajlarının silinmesi, Bozcaada konusu açıldığı anda suratların asılması gibi ipuçlarıyla bunu hissediyoruz.

Bu şekilde Bozcaada’ya gitmeleri hikayeye çok güzel bir gizem ve gerilim katıyor. Tek’in Eylül’e bu kadar kötü ne yaptığını merak ediyoruz. Ama nedense senarist bu gerilimi fazla uzatmak istememiş gibi, çok kısa bir süre içinde Eylül pek çok şeyi hatırlıyor ve aslında Tek’in kendisine kötü bir şey yapmadığını kısa sürede kabulleniyor. Evet, hala işin içinden bir bit yeniği çıkma ihtimali var, ama sanki o gerilim ortadan kalkıyor. Bu da seyirci olarak bize ister istemez “ee, o zaman meselemiz nedir?” diye sordurtuyor.

Film finalde bu gerilimi çözümlemeye doğru ilerliyor, bu açıdan kesinlikle başarılı, ama arada tempo kaybediyor. Üzerine de Tek’in bizi gerçekliğinden şüphelendiren hareketleri eklenince bu sefer başka şeyleri de sormaya başlıyoruz kendimize.

Öncelikle, filmdeki ismini unuttuğum, Ceren Moray’ın oynadığı karakter, en temel görevi Eylül’e göz kulak olmak iken onu nasıl olup iki kez adada başı boş bırakabiliyor? Daha birkaç gün önce partide gerçeklikten kopup denize yürümüş bir kız Eylül. Diş macunu alacağım dediğinde kendi başına bırakılacak bir tip değil.

Tek ile Eylül’ün restoranda oturup sohbet ettikleri sahnede Ceren Moray neden panikliyor, hemen oradan uzaklaşması gerektiğini söylüyor bilemiyorum. İşin doğrusu filmi seyrederken bu sahneden rahatsız olmadım, çünkü o an için arkadaşlarının Eylül’ün başına ne geldiğini bilip bilmediklerinden haberdar değildik. Ancak filmi seyrettikten sonra, şimdi biliyorum ki o sırada Tek’in ölü olduğunu Eylül dışında herkes biliyor. Peki o zaman neden “hemen oradan uzaklaş” diye ortalığı ayağa kaldırdı?

Bu sahne beni o an için rahatsız etmedi, ama film bittikten sonra, zaten duygu umduğum kadar seyirciye geçmemişken düşündürdü. Tek’in gerçekliğindeki zayıflık bizi bir parça rahatsız etmişken, arka planda böyle anlam veremediğimiz birkaç sahneyi de eklediğimizde çıkıştaki duygumuz daha da azalıyor.

Tek’in yardımcı meleği küçük kızın bir noktadan sonra ortadan kaybolması da, finalde onu gördüğümüz sahnenin etkisini zayıflatmış.

Aynı şekilde daha ilk sahnede Tek annesine herşeyi telefonda anlattığında, annenin baskın bir karakter olacağını düşünmüştüm. Film boyunca bir daha adı geçmedi. Bu durumda da o telefon sahnesi tamamen çöpe gitmiş oldu. Diyeceksiniz ki gittiyse gitti ne olmuş? O an seyrederken rahatsız olmamışsın, sonra dönüp neden geriye bakıyorsun?

Hayır! Film bir bütün ve o bütün içinde başlarda bana “bu hikayede etkili bir anne karakteri var” diyorsunuz ve sonra bir daha o anneden hiç bahsetmiyorsunuz. Nasıl rahatsız olmayabilirim bundan?

Ve son olarak Eylül’ün küt diye Tek’i terkettiği sahne. Issız Adam’daki terkedişin gerekçeleri önceden verilmişti, seyirci olarak buna hazırlanmıştık. Bu adam güvenilmez bir adamdı, huzursuzdu, evet aşık olmuştu ama devam edemeyecek gibi görünüyordu. Oysa Eylül bize hiç de kahvaltı hazırladıktan sonra aynaya bakarken birden o gece seviştiği adamı terkedip gidecek bir karakter olarak sunulmadı. Böyle olmadığı için de onun terkediş anı bizi yeterince etkileyemedi.

Sonuç olarak senaryo Tek’in Eylül’e ne kötülük yaptığını aradığımız ve sonuçta aslında kötülüğü Eylül’ün yaptığını, Tek’in ise ölmüş olduğunu öğrendiğimiz güzel, zekice bir kurgu içeriyor. Altıncı His’te Bruce Willis’in ölü olduğunu herkes seyrederken anlamış, ben anlamamıştım, doğrusu bu filmde Tek’in ölmüş olduğunu daha önce hissettiğim için final çok da sürpriz gibi gelmedi bana, yine de filmden güzel hislerle ayrıldım.

Eğer yukarıda sıraladığım “küçük meseleler” de halledilebilmiş olsaydı belki şu anda “hoş ve samimi” bir filmden değil bir “başyapıt”tan konuşuyor olabilirdik.